Av.Sinem Turan

Anayasa Mahkemesi’ne  Bireysel Başvuru Şartları Nelerdir?

Türkiye Cumhuriyeti’ndeki iç hukuk yollarının tüketilmesinden sonucunda verilen karar, Anayasamızda ve aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile diğer ek protokollerinde belirtilen temel hak ve özgürlüklerlerden herhangi birinin veya birkaçının ihlaline yol açmış ise kişiler, Anayasa Mahkemesi’ne başvurabilir. 29.09.2012 tarhinde Türkiye Cumhuriyeti’nde bireysel başvuru hakkı yürürlüğe girmiştir.

Başvurma imkanı sadece bireylere değil ; hakkının ihlal edildiğini düşünen kamu tüzel kişileri hariç özel hukuk tüzel kişilerine dolayısıyla T.C. sınırları içerisinde hakkının ihlal edildiğini düşünen HERKESE tanınmıştır.

İhlalin içeriğinin hem Anayasamızda hem de AİHS ve diğer ek protokoller tarafından korunmuş olması gereken temel hak ve özgürlükleri kapsamak zorundadır. Başvuru ; Medeni hukuk, Ceza hukuku, İdare hukuku vs. her türlü hukuk dalının koruduğu temel hak ve özgürlüklere ilişkin ihlallerin varlığı halinde yapılır.

Bireysel başvuru süresi , son olağan kanun yolunun tüketilmesinden itibaren 30 ( otuz) gündür. Bu süre içinde ilgili sitede bulunan bireysel başvuru formu doldurulup ; ekine belli bir sayfa aralığını geçmeyecek şekilde eklenmesi gereken belgeleri ( www.anayasa.gov.tr adlı sitede belirtilir. )  iliştirerek ( başvuru harcının yatırıldığına ilişkin suret gibi.) posta veya ilgili mahkeme ( son kararı veren mahkeme), savcılık, yurt dışı temsilcilikleri kanalıyla Anayasa Mahkemesinin ilgili adresine gönderilmesi gerekmektedir. Başvuru harcı adliyelerde bulunan maliye veznelerine yatırılmaktadır.

Mücbir sebep, ağır hastalık gibi mazeret sebebiyle 30 günlük süre kaçırılmış ise ilgili, mazeretini ispatlan belgelerle birlikte mazeretinin sona erdiği tarihten itibaren en geç 15 (onbeş) gün içinde bireysel başvurusunu yapabilir.

Başvuru harcını ödeyemeyecek durumda olan kişiler SGK ve Tapu kayıtlarını bildirerek adli yardım talepli olarak başvurusunu yapabilecektir.

Bireysel başvuruda , ihlalin tespiti ile ihlal, bir mahkeme kararı ile sağlanmışsa, yeniden yargılama yapılmasını ve/veya tazminat talep edilebilir.